'Jezioro Solińskie'

     Jezioro Solińskie (zbiornik retencyjny) położone jest w pobliżu miejscowości Solina w województwie podkarpackim. Powierzchnia zbiornika to ok 22 km2, pojemność 472 mln m3 a maksymalna głębokość jeziora wynosi 60 metrów przy zaporze, która jest jedną z największych atrakcji turystycznych tego regionu i właśnie o niej będzie mowa na początek.

     Zapora w Solinie jest najwyższą zaporą w Polsce liczącą wysokość 81,8 m i 664 m długości.

Pierwszy projekt zagospodarowania hydroenergetycznego Sanu poprzez budowę zapory wodnej opracował już w 1921 roku profesor Karol Pomianowski z Politechniki Warszawskiej. Pierwsze rozpoznanie geologiczno-hydrologiczne w dolinie Sanu przeprowadzono jednak dopiero w latach 1936-1937, a dalsze prace przerwała II wojna światowa. Nowa koncepcja zabudowy doliny Sanu powstała w roku 1955 pod kierownictwem inż. Bolesława Kozłowskiego. Na miejsce wzniesienia zapory wybrano przewężenie doliny poniżej ujścia Solinki do Sanu, koło wsi Solina. Podczas napełniania zapory, zatopione zostały wsie Solina, Teleśnica Sanna, Horodek, Sokole, Chrewt i duża część Wołkowyji.

Widok z zapory:

     Budowę rozpoczęto w 1960 roku Główne prace ziemne i roboty fundamentowe zakończono w 1964 r. W lipcu tegoż roku rozpoczęto wznoszenie korpusu tamy. Podstawowe prace betoniarskie przy zaporze zamknięto pod koniec lutego 1968 roku W międzyczasie trwała budowa budynku elektrowni i montaż urządzeń hydroenergetycznych. Wstępny rozruch pierwszej turbiny odbył się 9 marca 1968 roku, a 20 lipca 1968 r. oddano zaporę do eksploatacji.

     W latach 2000-2003 zmodernizowano zaporę. Zwiększono moc elektrowni ze 136 MW do 200 MW, Wymieniono wirniki turbin, wał turbiny, hydrauliczno-mechaniczno-elektryczny regulator na elektroniczny pamięciowo programowalny regulator cyfrowy, oraz zmodernizowano generatory, zespoły regulacyjne. W części elektrycznej zmodernizowano generatory TZ klasyczne i odwracalne. Wymieniono jeszcze wiele innych aparatur, układów oraz transformatorów, zmniejszono liczbę przecieków w zaporze.

     W 2015 roku na ścianie tamy w Solinie wykonano mural w technice clean (reverse), która polega na umyciu wybranych fragmentów ściany w celu utworzenia rysunku. Autorem rysunku jest Przemysław Truściński, przedstawia on zwierzęta zamieszkujące Bieszczady oraz tamtejszą roślinność.

     Samo jezioro ma bardzo rozwiniętą linię brzegową ok. 160 km, przy średnim stanie wody z licznie występującymi zatoczkami, ujściami strumieni. W wodach zbiornika występuje obecnie duża rozmaitość gatunków ryb, głównie spotykane są sandacze i okonie, ale również duże okazy boleni, leszcze i płoci, szczupaków, sumów, karpi o kleni. Liczne okazy można obserwować z korony zapory, korzystają one tutaj z obfitego dokarmiania przez zwiedzających zaporę turystów.

     Turystyka nad samym jeziorem cieszy się bardzo dużym powodzeniem. Na jego brzegach powstało kilka ośrodków rekreacyjnych, a na zachodnim brzegu jeziora znajduje się znana uzdrowiskowa miejscowość Polańczyk.

Możliwość kąpieli istnieje tylko w wyznaczonych kąpieliskach w innych miejscach kąpiel jest niebezpieczna ze względu na niedostępne brzegi i liczne przeszkody podwodne.

Na całym zbiorniku obowiązuje strefa ciszy, zakaz używania silników spalinowych (nie dotyczy Policji oraz WOPR). Uprawiane jest żeglarstwo i windsurfing, jednak akwen nie należy do łatwych, jego szczególną cechą spowodowaną rozczłonkowaniem tafli wody oraz wpływem wysokich brzegów, jest zmienność i nieprzewidywalność wiatrów. Większość miejsc nadających się do cumowania jest błotnista lub kamienista ze względu na wahania lustra wody.

     Zbiornik Soliński jest bardzo popularny wśród żeglarzy i kajakarzy ze względu na walony krajobrazowe i mniej skomercjalizowany charakter. W okresie letnim po jeziorze kursują statki wycieczkowe, które odpływają praktycznie, co 30 minut. Trasa kursowania statków zmienia się nieznacznie, co kilka lat. Obecnie płyną one na ogół dwoma trasami. Pierwszy, najpierw prosto w kierunku Wyspy Małej, następnie statek mija ją po lewej burcie i zmierza w kierunku Wyspy Dużej, zwanej też Wyspą Energetyka mając po prawej Polańczyk, którą opływa w ok. 2/3 długości następnie zawraca i tą samą drogą zmierza do Soliny.

Druga trasa prowadzi najpierw podobnie do pierwszej z tym, że Wyspa Mała zostaje po prawej burcie a statek opływa Półwysep Jawor i zawraca w miejscu gdzie powinno być widać sporo wystających z wody pozostałości po dawnym lesie.

     Ciekawostką jest, że na skutek częstych zmian wysokości lustra wody oraz niszczącej działalności fal do zbiornika dostaje się ok. 200 tys. m3 minerału skalnego rocznie, powodując przyśpieszone zasypywanie jeziora.

     Jezioro Solińskie idealne nadaje się na błogi letni wypoczynek, jak i na szaleństwa wodne.